Šta znamo o kvalitetu životne sredine !?

U svim uvjetima kada čovjek, intenzivnim namjernim i ne­namjernim aktivnim odnosom mijenja komponente prirodne sre­dine neminovno će se javiti, u većoj ili manjoj mjeri, promjena funkcionisanja geosistema. Promjena prirodnih funkcija geosiste- ma može pogodovati čovjeku kraći vremenski period, ali se po pravilu veoma negativno odražava na ukupan život. 

Svaka promjena prirodne sredine i njenog funkcionisanja koja negativno dje­luje na ljudski život i društvene aktivnosti tretira se nekvalitetnom sredinom ili neravnotežom.

 Za poremećna prirodna stanja upotrebljavaju se različite ter­minološke odrednice kao što su: »degradacija«, »onečišćenje«, »zagađenje«, »nekvalitetnu sredina«, i si. a posebno u komponentnim naukama.

Neki naučnici niži stupanj narušavanja kvaliteta okoliJ bez bitnih promjena geosistema, nazivaju »onečišćenjem« RHn koje ga uvjetuju »onečišćavalima«. Viši nivo narušavanja životne sredine, odnosno izmjena bitnih prirodnih osobi funkcionisanja geosistema i u njime ekosistema neki zovu H gađenja«, a antropogene agense, koji to uvjetuju »zagađivala«!m Niži nivo narušenosti kvaliteta životne sredine vezan 11 slučajeve kada je moć samoprečišćavanja dovoljna da spriječi I no narušavanje funkcionisanja prirodnih elemenata. Sa prestat kom dotoka onečišćenja životna sredina se prirodno, bez čovjeci}« intervencije može vratiti u invarijantno stanje.  

Kod višeg nivoa narušenosti kvaliteta životne slijedi vracanje  u prvobitno, približno, prirodno stanje moguće je sam uz dodatnu antropogenu intervenciju. Prirodna, geografska, I prema tome, i životna sredina djeluje po sebi svojstvenim zakoni ma. Ona se čini nekada toliko zatvorenom da se nepreduzima njem pozitivnih antropogenih zahvata ne može vratiti za daj vrijeme u stanje podnošljivosti za život.

U geografskoj nauci se polazi od spoznajnih ustaljenih I rodnih procesa i pojava, koji se odvijaju po sebi svojstvenim zafcl nima i zakonomjernostima. Prirodna i geografska sredina, koja je izmijenjena namjernim ili nenamjernim ljudskim aktivnostima pri čemu se u manjoj ili većoj mjeri narušavaju ustaljeni prirodni procesi, kažemo da je »antropogenizirana«. Narušavanje prirodne postojanosti prirodno-teritorijalnih kompleksa nazivamo »on- tropogenim modifikacijama«, a  izazivače tih modifikacija »agensima« ili »modifikatorima«. Cesto se antropogeni agensi I geografskoj literaturi nazivaju polutanti.